همونطور که قبلا قولش را داده بودم که درباره ی علائم و نشانه هایی که در حین حفاری امکان دارد با آن مواجه بشوید اطلاعاتی در اختیارتان قرار بدهم :

در حین حفاری امکان داره که با علائم و آثار زیادی مواجه بشید که در اکثر مکان ها مشترک است و امکان داره با آثاری هم مواجه بشید که تا حالا نمونه اونو از نزدیک مشاهده نکرده باشید و یا نشنیده باشید . اما این آثاری که در زیر می نویسم ، عمومیت بیشتری داشته و معمولا برای هدف های کوچک و متوسط استفاده می شده است.

اول اینکه در سطح زمین باید نشانه هایی وجود داشته . مثلا تخته سنگی که نظرتونو جلب کنه و با بقیه سنگهای منطقه فرق داشته باشه و یا نوشته و نشانه هایی بر روی سنگ وجود داشته باشه و یا موارد دیگر مانند درخت کهن سال . چشمه ی آب . تپه خاکی.

اینجا باید اضافه کنم که بعضی از افراد فکر می کنند که هر تپه ای نشانه ی بار است . در صورتی که از نشانه های بار داشتن یک تپه اینه که اولا جنس تشکیل دهنده ی تپه از خاک باشه یعنی در اصل دست ساز باشد و نه اینکه ساختارش از سنگ باشد! ضمنا تپه در محلی قرار گرفته باشه که در اون منطقه مشابه اون تپه کم باشه و در نزدیکی اون تپه آثاری همچون درخت کهن سال و چشمه ی آب باشد. همه ی این علائم برای اینه که با آثار و شواهد و دلیل و انگیزه ی بیشتری برای کاوش و حفاری داشته باشید و البته صرف یافتن این علائم نمی توان نتیجه گیری کرد که حتما در آنجا دفینه و گنج وجود دارد.

ضمنا توجه به این نکته هم حایز اهمیت است که هیچگاه برای یک دفینه (حتی کوچک) فقط یک علامت قرار نمی دادند و حتما قبل و یا نزدیک علامت آخر علائمی دیگر قرار می دادند تا محل گنج خود را بعدها گم نکنند.

از دیگر نشانه ها  اینکه، در هنگام کاوش ، در عمق یک الی یک و نیم متری آثار خودشو کم کم نشون میده مثلا به سنگچین یا جسد انسانی با حالتی خاص یا سفال و کوزه هایی شکسته یا سالم و وارونه و نیز  ذغال چوب و خاکستر و سنگ و گل صابونی (طوسی مایل به سبز و بسیار چسبناک) که در قدیم جهت عایق و جلوگیری از عبور آب برای محافظت از اموال استفاده می کردند .

اما وجود ذغال چوب یا سنگ هم از دلایل وجود بار نیست . چون در گذشته امکان داشته چوپانی و یا فردی در آن مکان آتشی روشن کرده باشد و یا شاید بر اثر جنگ و حملات دشمن بنا و ساختمانی به آتش کشیده شده و این لایه های ذغال ، بقایای یک آتش مهیب از آتش گرفتن سقف های چوبی بوده باشد و خلاصه در کل، نشانه بودن ذغال چوب در آن مکان وقتی تائید می شود که دیگر نشانه ها نیز وجود داشته باشند و صرف تنها دیدن ذغال چوب، نمی توان نتیجه گیری برای وجود گنج نمود.

از دیگر نشانه ها، سنگچین یا وجود سنگ های بزرگ طبیعی و هم غیر طبیعی در عمق های یک و نیم به بالا است که با رنگ و شکل های مختلف از قبیل سیاه . سفید و سبز و ... که اغلب با این چند رنگ به وفور یافت می شوند و نیز دیگر نشانه ها مثل آجر و خشت های خام و به صورت مربع و یا مستطیل بوده و به صورت پلکانی یا منظم و یا به ظاهر بی دلیل چیده شده باشند و درصد اینکه این مکان مسکونی بوده رو قوت نبخشد . و از دیگر نشانه ها وجود آهک و یا گل آهک است که اغلب جهت مقاومت و جلوگیری از نشست خاک بدین منظور استفاده می شده است و در جاهایی که از این نوع ملات و آهک استفاده می شده ، معمولا قبل از رسیدن به محل مورد نظرتان لایه ای از آهک خالص و سفید(مانند لایه گچ دیوار سفید یکدست) که حداقل 10 سانت قطر دارد را خواهید یافت و سپس خاک نرم و دونه دونه و ریز شده و با فشار در مشتتان به هم نمی چسبند و خاک رفته رفته کمی به رنگ طوسی متمایل می گردد و ...

این بحث در آینده با تجزیه و تحلیل مراحل مختلف یک کاوش و حفاری با عنوان کومش نا (به معنی حفاران)  دنبال خواهد شد.